Simbol star 100.000 godina - Kako je KRST postao simbol hrišćanstva?

Hrišćanska vera ima mnogo simbola. U početku su to bili crteži ribe koja je simbolizovala čuvenu priču iz jevanđelja, onda golobradi mladić, pastir koji je simbolizovao Isusa i golub koji je označavao Sveti duh, ali onaj koji se nametnuo kao najprepoznatljiviji jeste krst.

Neko bi mogao da pomisli kako je apsurdno što je simbol jedne religije zapravo muka njenog imenioca, ali to nije toliko jednostavno. U zapadnoj kulturi krst je postao gotovo neodvojiv od hrišćanstva, iako je to jedan od najstarijih i najobuhvatnijih simbola, mnogo stariji od samog hrišćanstva. Urezivan u kamen ili drvo ili izrađivan od metala ili kosti, bogato ukrašen ili jednostavno crtan, krst se pojavljuje širom sveta.

Kameni disk sa ugraviranim krstom, pronađen je u pećini Tata u Mađarskoj, star je po proceni oko 100.000 godina. Krst se kao simbol nalazi u gotovo svim drevnim civilizacijama poput Kine, Egipta i Srednje Amerike, a čest je motiv i u afričkoj umetnosti. Pojavljuje se na keltskoj grnčariji, nakitu i kovanicama. Smatra se jednim od četri osnovna simbola, zajedno sa točkom, krugom i kvadratom, s kojima je takođe povezan.

Krst čini celovitost. Ukrštanje dve linije kod njega može se sagledati kao sjedidnjenje muškog (vertikalna) i ženskog (horizontalnog) principa. Ove dve ose takođe predstavljaju dimenzije vremena i prostora, materije i duha, tela i duše kao i ekvinocije i solsticije.

Postoje neslaganja u vezi sa krstom koji je korišćen za raspeće Hrista. Evo šta se sve mislilo i oko čega su se hrišćani sporili kada je raspeće Hrista u pitanju.

Foto: Fedor Andrejevič Bronikov: Prokleta avlija; Izvor: Wikipedia Creative Commons

Tek sredinom II veka prevodioci Jevanđelja su prvi put upotrebili “krst”u opisima smrti raspeća. Mnoge slike prikazuju Hrista kako visi sa strukture u obliku slova Y (račva) ili sa krsta u obliku T, kao i sa poznijeg latinskog krsta gde se poprečna pregača nalazi otprilike na dve trećine prema gore. Ovo je i potkovanije istorijski jer rimska praksa razapinjanja nije činjena na obliku krsta kakvog poznajemo sa ikona raspeća. Vremenom je latinski krst postao glavni simbol hrišćanstva.

Neki veruju da se ovo poklapa s postepenom tendecijom kod rane crkve da se razdvoji duhovno i materijalno carstvo u skladu s Hristovim rečima, “Moje je carstvo nebesko”.

 Foto: Wikipedia, Piter Pol Rubens: Preobraćenje Konstantina

Ovaj stav je preovladao u velikom delu hrišćanskog sveta, gde se zemaljski život (uključujući prirodu), svet i telo sagledavaju kao sile koje treba prenebregnuti, a ne kao delovi organske celine. Ovo učenje može se povezati i sa više vekova starijom Platonovom filozofijom koja razdvaja čulni, materijalni svet, od savršenog "sveta ideja". Za hrišćane je raspeće iskonski simbol, koji predstavlja Hristovu smrt, vaskrsenje, pobedu duha nad materijom i iskupljenje čovečanstva, a ne samu muku i iskušenje.

Krst je i zvanično postao simbol hrišćanstva kad je rimski car Konstantin priznao hrišćanstvo kao zvaničnu religiju carstva.

PIŠE Luka Radovanović, novinar portala Kurir.rs

Izvor: newsweek.rs

SEMINARI & RADIONICE